Dla tych, którym trudno pojąć prawidła rządzące genetyką naszych podopiecznych lub nie chce im się zagłębiać w kody genetyczne, chromosomy i allele, przedstawiamy poniżej praktyczną „ściągę”, pokazującą możliwe rezultaty kojarzeń poszczególnych odmian barwnych w naszej rasie.
Zwracamy także uwagę na takie efekty tych skojarzeń, jakie z określonej pary rodzicielskiej nie mają prawa się urodzić…
*********************************************
Najczęściej kojarzy się pary w obrębie grup barwnych: łaciate z łaciatym oraz jednomaściste z jednomaścistym.
Rezultaty tych kombinacji możemy łatwo przewidzieć. Chociaż w efekcie każdego skojarzenia, po najcudowniej umaszczonych rodzicach, u szczeniąt mogą oczywiście wystąpić wady w ubarwieniu, te połączenia są stosunkowo „bezpieczne” – znaczenia zazwyczaj są rozmieszczone prawidłowo.
*********************************************
BLENHEIM & BLENHEIM
Najłatwiej jest przewidzieć umaszczenie szczeniąt po takiej parze rodzicielskiej – możemy ze stuprocentową pewnością powiedzieć, że wszystkie maluchy będą blenami. Łatki koloru mogą być większe lub mniejsze, ale zawsze będą tylko białe i czerwone.
Jakiekolwiek inne umaszczenie szczeniąt dowodzi, iż doszło do tzw. „dokrycia” lub szczenięta w ogóle nie są dziećmi swoich rodziców – zostały podłożone.
Urodzenie się nawet jednego szczenięcia w innym niż blenheim kolorze wymaga zakwestionowania pochodzenia całego miotu.
*********************************************
BLENHEIM & TRICOLOR
Z takiego skojarzenia urodzić się może część miotu w ubarwieniu blenheim a część tricolor.
Czasem przyjdą na świat wyłącznie blenki, a czasem – wyłącznie tricolory. (Jeżeli urodzą się tylko tricolory, można domniemywać, że trójbarwny rodzic jest dominującym tricolorem).
W miocie takiej pary na pewno nie będzie szczeniąt jednomaścistych.
*********************************************
TRICOLOR & TRICOLOR
Po dwojgu trójbarwnych rodzicach najczęściej możemy spodziewać się tricolorowego miotu, ale oczywiście mogą przyjść na świat również szczenięta blenheim. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż tricolory narodzone z tego miotu będą w przyszłości dominujące.
Po dwóch tricolorach, podobnie jak po żadnej parze rodziców łaciatych, nie ma możliwości narodzin jednomaścistego szczenięcia!
*********************************************
RUBY & RUBY
Po rodzicach rubinowych powinniśmy oczekiwać miotu w kolorze ruby, ale narodziny szczeniaczka blenheim czy ruby z niepożądanymi, szerokimi białymi znaczeniami są z takiego skojarzenia jak najbardziej możliwe. Oznaczałoby to, że wśród przodków obojga (jeśli urodzi się blenek lub źle maszczony ruby), ew. wśród atentatów jednego z rodziców, znajdują się łaciate psy.
Z podobnego skojarzenia nigdy nie uzyska się maluchów tricolorowych ani czarnych-podpalanych.
*********************************************
CZARNY-PODPALANY & RUBY
Najczęściej w miocie takiej pary można oczekiwać szczeniaczków czarnych podpalanych oraz ruby, może urodzić się miot wyłącznie czarny podpalany lub wyłącznie rubinowy, ale nie jest wykluczone przyjście na świat również maluszków tricolorowych czy też w kolorze blenheim – dowodzi to, że wśród przodków z obu stron możemy znależć łaciate psy.
Jeżeli któreś z rodziców (lub oboje) ma łaciatych przodków, u jednomaścistych szczeniąt mogą się pojawić bardzo niepożądane, szerokie, białe znaczenia na piersi, łapkach, na czole oraz pyszczku.
Jeżeli w miocie uzyskamy maluszki tylko czarne-podpalane, można podejrzewać, że czarny-podpalany rodzic jest całkowitym dominantem (stwierdzić na pewno można to dopiero po kilku miotach).
Jeżeli urodzą się psiaki czarne-podpalane i trikolory, są podstawy przypuszczać, że czarny-podpalany rodzic pomimo genu niosącego łaty, również jest dominujący.
Z takiego skojarzenia mogą się urodzić maluszki we wszystkich czterech odmianach kolorystycznych.
*********************************************
CZARNY-PODPALANY & CZARNY-PODPALANY
Najprawdopodobniej urodzą się maluszki czarne podpalane, a prawdopodobnie także ruby, może urodzić się miot wyłącznie czarny podpalany lub wyłącznie rubinowy.
Jeśli, nawet wiele pokoleń wcześniej, wśród przodków obojga rodziców były łaciate psy – nie jest wykluczone przyjście na świat również maluszków tricolorowych czy też w kolorze blenheim.
Jeżeli któreś z rodziców (lub oboje) ma łaciatych przodków, u jednomaścistych szczeniąt mogą się pojawić bardzo niepożądane, szerokie, białe znaczenia na piersi, łapkach, na czole oraz pyszczku.
Istnieje duża szansa, że z takiego skojarzenia urodzą się „dominujące” czarne-podpalane szczenięta.
Z takiego skojarzenia mogą się urodzić maluszki we wszystkich czterech odmianach kolorystycznych.
*********************************************
Kojarzenia tzw. „miedzykolorowe”, czyli Cavików łaciatych z jednomaścistymi wymagają wiedzy i …odwagi. Istnieje bowiem bardzo duża szansa na to, że nawet cały miot będzie się nadawać tylko na kolanka – dość częste, istotne błedy w umaszczeniu mogą wykluczyć psiaki z uczestnictwa w wystawach czy dalszej hodowli.
*********************************************
RUBY & BLENHEIM
W takim miocie mogą się urodzić maluchy ruby, blenheim (jeśli rubinowy rodzic miał łaciatych przodków) a także rubinowe z dużymi, białymi znaczeniami (malutkie plamki np. mała biała gwiazdka na piersi u szczeniaczków zazwyczaj w późniejszym wieku zanikają).
Białe gorsy, kamizelki, krawaty, palce i skarpetki, latarenki na czole czy białe znaczenia na brodzie, które pozostają w starszym wieku, są bardzo mocno niepożądane.
Szczenięta łaciate mogą mieć więcej koloru.
Z takiego skojarzenia absolutnie nie urodzą się szczeniaczki czarne podpalane ani trikolory.
*********************************************
TRICOLOR & RUBY
Z takiej pary rodzicielskiej urodzą się najczęściej maluchy czarne podpalane i ruby, często z białymi znaczeniami, lecz jeśli rubinowe zwierzątko ma łaciatego przodka, niewykluczone jest przyjście na świat także blenheimów i tricolorów – one z kolei mogą być dosyć mocno znaczone.
Jeśli na świecie pojawiły sie tylko czarne podpalane a również tricolorowe maluchy, należy przypuszczać, że tricolorowy rodzic jest dominujący.
Możliwe jest narodzenie się szczeniąt we wszystkich odmianach kolorystycznych.
*********************************************
TRICOLOR & CZARNY-PODPALANY
Z takiej pary rodzicielskiej mamy największe szanse uzyskać szczenięta czarne podpalane, ale możliwe jest oczywiście umaszczenie ruby (oba kolory często z dużymi białymi znaczeniami), a jeśli rodzic czarny-podpalany ma łaciatego przodka, możemy oczekiwać przyjście na świat także tricolorów oraz blenheimów (czasem „mocno” maszczonych).
Jeśli uzyskamy tylko maluchy czarne podpalane lub trójbarwne możemy podejrzewać iż jedno z rodziców (lub oboje) jest dominantem. Jest duże prawdopodobieństwo, że psiaki czarne lub czarne-podpalane będą w przyszłości dominujące.
Możliwe jest narodzenie się szczeniąt we wszystkich odmianach kolorystycznych.
*********************************************
CZARNY-PODPALANY & BLENHEIM
Po takich rodzicach możemy oczekiwać z równym prawdopodobieństwem szczeniąt czarnych podpalanych i ruby, (oba kolory często z dużymi białymi znaczeniami), a jeśli rodzic czarny podpalany ma łaciatego przodka, mogą się zdarzyć narodziny także blenheimów i tricolorów – te z kolei mogą być dosyć mocno znaczone.
Jeżeli w miocie uzyskamy maluszki tylko czarne-podpalane, można podejrzewać, że czarny-podpalany rodzic jest całkowitym dominantem (stwierdzić na pewno można to dopiero po kilku miotach).
Jeżeli urodzą się psiaki czarne-podpalane i tricolory, są podstawy przypuszczać, że czarny-podpalany rodzic również jest dominujący.
Możliwe jest narodzenie się szczeniąt we wszystkich odmianach kolorystycznych.
*********************************************
Wyjaśnienie określeń „dominujący czarny-podpalany”
lub „dominujący tricolor”
*********************************************
DOMINUJĄCY CZARNY-PODPALANY
Niezależnie od barwy suki, z którą go skojarzymy, przekazuje szczeniętom wyłącznie umaszczenie czarne-podpalane.
*********************************************
DOMINUJĄCY CZARNY-PODPALANY
z genem łaciatości
Przekazuje jedynie umaszczenie czarne podpalane oraz (w skojarzeniu z suczką łaciatą lub jednomascistą, ale dającą łaciate szczenięta) tricolorowe.
*********************************************
DOMINUJĄCY TRICOLOR
Z łaciatą suczką da wyłącznie tricolory, z jednomaścistą bez genu łaciatości – wyłącznie czarne podpalane, a z jednomaścistą dającą łaciate szczenięta – czarne podpalane i tricolory.
*********************************************
UWAGA: Słownictwo użyte w powyższym artykule celowo nie jest „naukowe” – pewne skróty myślowe mają służyć uproszczeniu celem lepszego zrozumienia podstawowych zasad przekazywania umaszczeń.
opracowanie i grafiki: Ninka Władzimiruk